Ἂν ὅλοι αὐτοί, καὶ κυρίως οἱ παχύτεροι, ἐννοῶ... πολιτικῶς, πίστευαν αὐτὰ ποὺ λένε καὶ ἔπρατταν τὸ ἐλάχιστο, θὰ ἤμασταν κάτι σὰν Ἐλβετία τῶν Βαλκανίων.
Ὅμως κάτω ἀπὸ τὴν εὐώδη κρούστα τῶν λόγων κρύβεται τὸ δυσῶδες τέρας τῆς ὑποκρισίας. Ἀφιερώνουμε λοιπόν, τὸ παρὸν ἄρθρο στὸν....
ἀληθινὸ νικητὴ τῶν ἐκλογῶν: τὸν ὑποκριτή.
(Μιὰ παρατήρηση γιὰ τὰἀποτελέσματα. Πρώτευσαν στὶς εὐρωεκλογὲς οἱ τηλεοπτικὲς ἐπωνυμίες. «Αὐτοὺς βλέπουν κάποιοι, αὐτοὺς ἐμπιστεύονται». Ὀρθῶς μᾶς κανοναρχεῖἡ λαϊκὴ μούσα: «Τὴν τύχη του κάθε λαὸς τὴν κάνει μοναχός του/ καὶὅτι τοῦ φταίει ἡ κούτρα του/ δὲν τοῦ τὰ κάνει ὁἐχθρός του». Ὅλα τ’ ἄλλα εἶναι περιττὲς ἀκαιρολογίες...
Ὁ ὑποκριτής, λοιπόν:
Βασιλεύει παντοῦ. Βρίσκει ρωγμὲς καὶ εἰσχωρεῖ στὸν κοινωνικὸἱστό, μολύνοντας τοὺς πάντες. Ἐξαπλώνεται σὰν νόσος λοιμική. Λόγω τῆς ἐλαφράδας της ἐπιχωριάζει κυρίως στὰἀνώτερα κοινωνικὰ στρώματα. Εἶναι τόσο διαδεδομένο τὸ ψυχικὸν τοῦτο πάθος, ὥστε πλάστηκαν ἀρκετὰ συνώνυμά του, γιὰ νὰ περιγραφοῦν ὅλες οἱἐκφάνσεις του.
Ἔτσι ὁὑποκριτὴς λέγεται ἀλλιῶς: ἀνειλικρινής, κρυψίνους, διπρόσωπος, ἰησουΐτης, ταρτοῦφος, ἀναξιόπιστος, κάλπικος, φαρισαῖος, σουπιά, φίδι κολοβό, δόλιος, κίβδηλος, ψεύτικος, σκάρτος καὶἄλλα πολλά, παρόμοια καὶἠχηρά. Καὶ λαϊκὲς παροιμίες καυτηριάζουν τὸἀπεχθὲς αὐτὸἐλάττωμα. «Ἀπ’ ἔξω κούκλα κι ἀπὸ μέσα πανούκλα». «Ἀπὸ σιγανὸ ποτάμι νὰ φοβᾶσαι».
«Βλέμμα χαμηλό, βλέμμα πονηρό». «Ἀλλὰ στὰ χείλη καὶἄλλα στὴν καρδιά».
Ἀρχαιότατο νόσημα ἢὑποκρισία, συνομήλικό τῆς ἀνθρωπότητας. Ὁ προπάτωρ Ἀδὰμ κρύβει ὑποκριτικὰ τὴν παρακοὴ στὸν Θεὸ καὶ προβάλλει ὡς αἰτία τοῦ φόβου του, τὴν γύμνια του. «...τῆς φωνῆς σου ἤκουσα περιπατοῦντος ἐν τῷ παραδείσω καὶἐφοβήθην ὅτι γυμνὸς εἰμί..» (Γένεση 3,10). Καὶὅπως ὅλοι οἱὑποκριτὲς φορτώνει τὸ κακὸ στὸν πλησίον: «ἡ γυνὴἣν ἔδωκας μετ’ ἐμοῦ...».
Οἱἀρχαῖοι Ἕλληνες ὀξυδερκεῖς καὶ παρατηρητικοί, στηλιτεύουν κι αὐτοὶ τὴν ὑποκρισία. «Νόσημα γὰρ αἴσχιστον εἶναι φημὶ συνθέτους λόγους». Δὲν ὑπάρχει χειρότερο κακὸἀπὸ τὰὡραῖα λόγια ποὺ σὲ ξεγελᾶνε, γράφει ὁ Αἰσχύλος στὸν «Προμηθέα Δεσμώτη». (στίχ. 685-686). «Πολλοὶ δρῶντες τὰ αἴσχιστα, λόγους ἀρίστους ἀσκεύουσιν», πολλοὶἐνῶ κάνουν τὶς αἰσχρότερες πράξεις, μιλοῦν μὲ πολὺὡραῖο τρόπο, ἀποφαίνεται ὁ Δημοκριτος.
Ὁ μαθητὴς καὶ διάδοχός τοῦἈριστοτέλη στὸ Λύκειο, ὁ χαρακτηρογράφος Θεοφραστος, στὸ περίφημο σύγραμμά του «Χαρακτῆρες», πραγματεύεται μὲ σατιρικὸ τρόπο καὶ τὸν ὑποκριτή. «Ὁὑποκριτής», γράφει, «ὅταν πλησιάζει τοὺς ἐχθρούς του, δείχνει τάχα πὼς δὲν τοὺς μισεῖ, ἀλλὰ πὼς τοὺς ἀγαπᾶ καὶ τοὺς ἐπαινεῖ μπροστά τους, ἐνῶ στὰ κρυφά τους κατατρέχει». Συμβουλεύει στὸ τέλος νὰ φυλαγόμαστε περισσότερο ἀπὸ τοὺς ὑποκριτὲς παρὰ τὰ φίδια. «Φυλάττεσθαι μᾶλλον δεῖἢ τοὺς ὄφεις». (Θεοφραστου, «Χαρακτῆρες» εκδ. Ζαχαρόπουλου, σέλ. 27).
Δριμύτατα ὅμως διαπομπεύονται οἱ ὑποκριτὲς Φαρισαῖοι στὸ Εὐαγγέλιο.
«Οὐαὶ ὑμίν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί». Ὁ Θεὸς τῆς ἀγάπης καὶ τῆς συγχώρησης, καταδικάζει μὲ τὸ τρομερὸ «οὐαὶ» (= ἀλίμονό σας) τοὺς ὑποκριτές. Τοὺς ὀνομάζει «ὄφεις, γεννήματα ἐχιδνῶν», ποὺ «διυλίζουν τὸν κώνωπα καὶ καταπίνουν τὴν κάμηλον». Τοὺς παρομοιάζει μὲ τάφους ποὺ «ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας». (Ματθ. Κγ’).
Ἡ ὑποκρισία εἶναι τὸ ἀπόστημα, ἡ σαπίλα ποὺ κατατρώει τὰ θεμέλια τῆς κοινωνίας, ὕπουλα καὶ κρυφά, γι’ αὐτὸ ἐπισύρει καὶ τὴ θεϊκὴ «ὀργή».
Στὴν νεότερη Ἑλλάδα ὁὑποκριτὴς τράβηξε τὴν προσοχὴ τοῦ μυστήριου αὐτοῦ Κεφαλλονίτη Λασκαράτου, ὥστε νὰ τὸν συμπεριλάβει στὸ περίφημο βιβλίο τοῦ «Ἰδοὺ ὁ Ἄνθρωπος».
Γράφει: «Ὁ ὑποκριτὴς προσποιεῖται ἁγιοσύνη καὶ εἶναι ἀνόσιος, φιλία καὶ εἶναι ἀδιάφορος, αὐταπάρνηση καὶ εἶναι ἐγωιστής, πατριωτισμὸ καὶ εἶναι πλάνος. Ὅλα τα εἴδη τῆς ἀρετῆς τὰ προσποιεῖται ὁὑποκριτής.... κατακρίνει τὴν διαφθορὰ τῆς κοινωνίας καὶ εἶναι οὐσιωσῶς διεφθαρμένος...». (Ἀνδρέα Λασκαράτου, «Ἰδοὺ ὁ Ἄνθρωπος», ἔκδ. Ἀλμωπός, σέλ. 150).
Ὁ κοινωνιολόγος Εὐάγγελος Λεμπέσης στὸ περιβόητο βιβλίο του «Ἡ τεραστία κοινωνικὴ σημασία τῶν βλακῶν ἐν τῷ συγχρόνω βίω», πιὸ παρηγορητικός, θεωρεῖ, μᾶλλον ταυτίζει, τὴν ὑποκρισία μὲ τὴν βλακεία. Τὸἔργο γραμμένο στὶς ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰώνα, τέμνει μὲὀξύτητα καὶ εὐθυκρισία, τὴν λιμνάζουσα κοινωνία, ποὺἀποτελεῖ «ἕνα συνονθύλευμα ἀθλίων καὶ μετρίων ποὺἐπικαλεῖται καὶ καπηλεύεται τὸ λαό, μωραίνει τὴν ζύμη καὶἀλλοιώνει τὸ φύραμα».
Ὁ ὑποκριτὴς – βλάκας, σημειώνει, «προοδεύει» στὴν κοινωνία ἢ στὸ κράτος, γιατί «τὴν ἄνοδον αὐτοῦ διευκολύνουν πλεῖστα πρὸς τοῦτο εἰδικὰ προσόντα: παντελὴς ἔλλειψις προσωπικότητος, ἥτις ἐκδηλοῦται εἰς τὴν χρονίαν ἀπουσίαν γνώμης ἐπὶ παντὸς ζητήματος ἢἡὀλιγόλογος ἀνιαρότης αὐτοῦ, ἐκλαμβομένης ὑπὸ τῶν ἀφελῶν ὡς βαθύνοια καὶ σοβαρότης. Ἡἀνεπανόρθωτος ἔλλειψις πνεύματος καὶ πολιτισμοῦ».
Τὰ συνηθέστερα, γράφει, ὅπλα τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν εἶναι τὸ ψεῦδος, ἡ ραδιουργία, ἡ διαστροφὴ καὶἡ συκοφαντία. Ἀξιοσημείωτη καὶἡ παρατήρησή του ὅτι «ἡ παραγωγὴ βλακῶν (τοὺς ὁποίους ἐπαναλαμβάνω, ταυτίζει μὲ τοὺς ὑποκριτὲς) δὲν εἶναι ταξική. Ἡὑποκρισία καὶἡ βλακεία ἀνθοῦν σ’ ὅλα τα κοινωνικὰ στρώματα. «Ἡ πονηρὰ φύσις δὲν ἔδωκεν εἰς ὠρισμένην τινὰ κοινωνικὴν τάξιν τὸἐπίζηλον τοῦτο προνόμιον... δὲν ἐστέρησε ἀπὸ οὐδεμία κοινωνικὴν τάξιν τῆς σοβαρᾶς συμβολῆς των».
Μὲ τὸἔργο του στρέφεται κυρίως κατὰ τῶν φαύλων μὲ τὰ προσωπεῖα τοῦἤθους, τῆς ἀξίας καὶ τῆς ἐντιμότητας, ποὺὅταν βροῦν εὐκαιρία διαποτίζουν τὰ πάντα μὲ τὴν ὀσμὴ καὶ τὸ δηλητήριο τῆς διαφθορᾶς.
Σήμερα ἰδίως μπουκώσαμε ἀπὸ «ἀναστήματα» πνευματικά, πολιτικά, ἀθλητικά, ὅλους αὐτοὺς τοὺς σοβαροφανεῖς Φαρισαίους, ποὺ ψυχοπονοῦν γιὰ τὸν τόπο καὶ τὸν πολιτισμό του καὶ τὸν κλέβουν ἀνενδοίαστα διαπλεκόμενοι ἢ πατοῦν ἐπὶ πτωμάτων, γιὰ νὰ ἀνέλθουν στὰ ὑψηλὰ στρώματα.
Ἐκεῖ, «ψηλὰ» ἀναπνέουν «οἱ δῆθεν», οἱὑποκριτές, ἐλεύθερα. Ἐκκολαπτήριο τῆς ὑποκρισίας εἶναι ἡἐξουσία, ἡ δοξομανία, ἡἐπωνυμολαγνεία. Καὶὅπως θὰἔλεγε ὁἀείμνηστος καθ. Ἄπ. Βακαλόπουλος, ὡς πότε τὸ φάντασμα τοῦ Διογένη θὰ τριγυρνᾶ τὴν Ἑλλάδα, μέρα μεσημέρι, μὲ τὸ φανάρι στὸ χέρι, ζητώντας πραγματικούς, γνήσιους ἀνθρώπους!
Τὸἔργο τοῦ Λεμπέση περὶ τῆς σημασίας τῶν βλακῶν στὸν σύγχρονο βίο ἑρμηνεύει καὶ τὰἀποτελέσματα τῶν ἐκλογῶν. Τὰ Μνημόνια καὶ λοιπὲς ξεσκονίστρες τῆς ἐξουσίας διατήρησαν τὶς δυνάμεις τους. Τὸ κοπάδι δὲν εἶναι ζαλισμένο, ἀλλὰ φοβισμένο καὶ συγχυσμένο...
http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2014/05/blog-post_27.html