Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος, στό Μαλάουϊ...
Ένα φαινόμενο, πού ξενίζει εμάς τους Δυτικούς, είναι ότι στό Μαλάουϊ καθημερινά συναντάς πολύ κόσμο νά κυκλοφορεί πεζός στους δρόμους, ιδιαίτερα στίς ώρες αιχμής.
Άς μην τολμήσει, όμως, κάποιος άπό έμας τους βολεμένους στά Ι.Χ. οχήματα μας νά απορήσει γιά τό αίτιο της πεζοπορίας τους.Ένας απλός υπολογισμός είναι αρκετός νά καταδείξει τό μέγεθος τού κόστους.
Ή τιμή τού εισιτηρίου γιά τήν μετακίνηση μέ μίνιμπάς κυμαίνεται άπό 50 μέχρι 150 κουάτσα ανά διαδρομή, ενώ τό κατώτατο ημερομίσθιο τοϋ ανειδίκευτου ιθαγενή είναι επίσης 150 κουάτσα ημερησίως! Ή διαπίστωση αύτη δεν αφήνει περιθώρια γιά απορίες.
Κεντρικό μανάβικο στό Μαλάουϊ !
Σ' αυτό τό σημείο ίσως έχει ενδιαφέρον νά σημειώσουμε ενδεικτικά τίς τιμές διαφόρων αγαθών. Δεδομένου ότι 1 ευρω ισοδυναμεί μέ 330 κουάτσα καί τό ημερομίσθιο κυμαίνεται άπό 150 μέχρι 1.000 κουάτσα τό πολύ -καί αυτό σέ σπάνιες περιπτώσεις- παραθέτουμε τίς τιμές των κυριοτέρων αγαθών, γιά νά γίνει αντιληπτότό κόστος ζωής των Μαλαουϊανών.
Έτσι, τό κόστος ενός ψωμιού ανέρχεται σέ 230 κουάτσα, ενώ ενα λίτρο γάλα κοστίζει 260 μέχρι 460 κουάτσα.Γιά νά αγοράσει κάποιος ενα κιλό κρέας θέλει 1.400 κουάτσα, δηλαδή, αν είναι χαμηλόμισθος, πρέπει νά εργαστεί γιά τή συγκέντρωση τοΰ ποσού περισσότερο άπό μία βδομάδα! Χαρακτηριστικό είναι επίσης τό γεγονός ότι γιά έναν κουβά νερό —διότι καί ή λειψυδρία είναι εντονότατη- απαιτούνται 50 κουάτσα!
Ή ανεύρεση εργασίας είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Οι περισσότεροι ιθαγενείς βρίσκουν εργασία με πενιχρό μισθό ώς φρουροί, ώς υπηρετικό προσωπικό, ή ώς οδηγοί κοντά στους πλουσίους. Οι υπόλοιποι, συνήθως γίνονται βάρος στους εργαζόμενους συγγενείς τους.Ή ανεργία είναι μέρος της ζωής τού σύγχρονου ιθαγενή, πού μετακόμισε από τήν επαρχία κοντύτερα σε κάποιο κέντρο.
Όταν ρωτήσεις έναν ιθαγενή τί δουλειά κάνει, συνήθως θά σοΰ απαντήσει ότι δέν δουλεύει και, άν διακρίνει κάποια απορία στό πρόσωπο σου θα συμπληρώσει χαμογελαστά ότι «εδώ είναι Μαλάοϋι, έτσι είναι τά πράγματα». Άν όμως επιμείνεις, γιά τό πώς τά βγάζουν πέρα, τότε βλέπεις ότι ό καθένας κάνει κάποια δουλειά τού ποδαριού, άλλος μικροεμπόριο, άλλος κάποια τέχνη γιά τόν «επιούσιο».
Στή γενική εικόνα της πόλης συμβάλλουν καί τά σχολεία, καθώς μέχρι τίς επτά τό πρωί, πού ξεκινούν τά μαθήματα σέ δημόσια καί ιδιωτικά σχολεία, γίνονται καί οι μετακινήσεις των μαθητών. Τά λίγα πλουσιόπαιδα μετακινούνται με Ι.Χ.
Τά παιδιά τών πολλών, ατημέλητα, φτωχοντυμένα, με φθαρμένες καί ξεβαμμένες στολές σέ αποχρώσεις τοΰ άσπρου καί τοϋ πράσινου, κυκλοφορούν στά πεζοδρόμια συνήθως ασυνόδευτα ή συνοδευόμενα από μεγαλύτερα αδέλφια.
Ή σχολική ποδιά επικρατεί παντού εδώ, σέ Ιδιωτικά καί Δημόσια σχολεία, καί είναι δηλωτική εν μέρει της κοινωνικής τάξης, στην οποία ανήκει ό καθένας.Γιά ευνόητους λόγους ή δημόσια παροχή υπηρεσιών στην παιδεία καί στην υγεία είναι χαμηλού επιπέδου.
Ακόμη καί στον Ιδιωτικό τομέα όμως, παρότι αυξάνονται οι τιμές, οι υπηρεσίες παραμένουν σέ χαμηλό επίπεδο, άφοϋ δέν γίνονται σοβαροί έλεγχοι καί δέν τηρούνται δεσμεύσεις καί υποχρεώσεις αδιάβλητες καί νόμιμες πουθενά.Ή παραβατικότητα καί ή παρανομία είναι ένα κομμάτι της καθημερινότητας τών ιθαγενών. Ηθικά παραπτώματα, ληστείες καί απάτες βρίσκονται στην ημερησία διάταξη. Ή διαφθορά τών Αρχών, της Αστυνομίας καί της Δικαιοσύνης είναι περίπου δεδομένη.
Ή έλλειψη παιδείας καί ή οικονομική εξαθλίωση οδηγούν στην όξυνση της εγκληματικότητας καί αναμενόμενο επακόλουθο τίς συλλήψεις, τίς κρατήσεις και τίς φυλακίσεις σέ διάφορα μέρη της χώρας.Ή συσσώρευση κακοποιών στοιχείων, από απλούς λωποδύτες μέχρι καί βαρυποινίτες άλλα καί φυλακές χωρίς υποδομές, μέ ρακένδυτους κρατούμενους, εγκαταλελειμμένους στην ασιτία καί στην πλήρη εξαθλίωση συνθέτουν τό σκηνικό πόνου καί δυστυχίας ενός άθλιου σωφρονιστικού συστήματος. Χαοτική κατάσταση!
Στον αγώνα γιά επιβίωση δέν υπάρχει χέρι βοηθείας άπό κάπου. Οι διάφορες θρησκείες κάνουν ημιτελείς προσπάθειες παροχής βοήθειας, ανάλογα μέ τό πώς ή κάθε ομάδα εκτιμά τήν κατάσταση. Αληθινό καί συνάμα λυπηρό γεγονός είναι καί ή δυνατή επίδραση της μαγείας στή ζωή τών Ιθαγενών.
Ή εξάρτηση τών ανθρώπων άπό τά μάγια είναι αφάνταστα Ισχυρή. Τά «μαγαζάκια τών μάγων», όπου πωλούνται μαγικά γιά κάθε περίπτωση, είναι ευρέως διαδεδομένα.
Γιά κάθε πρόβλημα, ή έπιθυμία, θεμιτή η άθέμιτη, οι Ιθαγενείς καταφεύγουν στό μάγο της περιοχής, γιά νά βρουν λύση, η ακόμη, γιά νά προξενήσουν κακό σε κάποιον πού ζηλεύουν ή αντιπαθούν. Οί μάγοι χρησιμοποιούν μαγικά βότανα καί συμβουλές γιά νά εξυπηρετήσουν τους σκοτεινούς καί δόλιους σκοπούς των πελατών τους.Είναι γνωστές οί προλήψεις καί ή δεισιδαιμονία σέ μεγάλο φάσμα τοΰ πληθυσμού, άλλα καί ό φόβος πού τρέφουν οί ιθαγενείς γιά τους μάγους καί όσους αναμειγνύονται σέ τέτοιες σκοτεινές υποθέσεις.Ή αξία της ζωής είναι ίδιαίτερα ύποεκτιμημένη.
Οί Ιθαγενείς πεθαίνουν εύκολα καί ανεξήγητα. Τό Αίητζ θερίζει καί ή ελονοσία επίσης παίρνει ζωές. Συχνά ένας τριήμερος πονοκέφαλος μπορεί νά πάρει τή ζωή κάποιου χωρίς νά προλάβει νά τό καταλάβει.Ένα τσίμπημα κουνουπιοϋ, πού είναι φορέας επικίνδυνης μορφής ελονοσίας, ασθένειας πού χτυπάει τόν εγκέφαλο, εξαπλώνεται γρηγορότατα καί δέν £χεις ελπίδες νά τήν προλάβεις.
Μία πληγή επίσης ή μία αδιαθεσία, αν δέν τήν πάρεις στά σοβαρά ή δέν μπορείς νά προμηθευτείς τά απαραίτητα φάρμακα, μπορεί νά άποβεί μοιραία.Έτσι, οι κηδείες εδώ είναι πολύ συχνές. Καί παρότι ή ζωή έχει μικρή αξία, ό θάνατος φαντάζει τόσο σπουδαίος. Ή αξία τοΰ καθενός, αναγνωρίζεται μετά τό θάνατο του καί κατά κάποιο τρόπο μετριέται από τό σύνολο των ανθρώπων πού θά μαζέψει στην κηδεία του!Είναι συχνό φαινόμενο, φίλοι καί γνωστοί τοΰ κεκοιμημένου, νά συνοδεύουν τό νεκρό σώμα του, καθώς τό παραλαμβάνουν άπό τό νοσοκομείο η τό νεκροτομείο καί νά τό ακολουθούν μέ μεγάλες πομπές άπό αυτοκίνητα, έχοντας αναμμένα φώτα καί αλάρμ.
Ή τραγική ειρωνεία είναι, ότι ενώ μπορεί νά μήν υπήρχαν χρήματα γιά νά αγοραστούν φάρμακα, βρίσκονται χρήματα γιά νά νοικιαστεί φορτηγό πού θά μεταφέρει συγγενείς, φίλους καί γνωστούς τοΰ κεκοιμημένου στην τελευταία του κατοικία. Κατόπιν, σέ όλους αυτούς, παραχωρείται κάποιο γεύμα.Μετά τήν ταφή παραμένουν επί τρεις ημέρες αμίλητοι. Εκεί, εάν ό κεκοιμημένος άφησε πίσω του ορφανά ανήλικα ή απροστάτευτα, οι αρχηγοί της φυλής αποφασίζουν ποιοί θά τά αναλάβουν.
Κλείνοντας, γίνονται εύκολα αντιληπτές οι μεταφυσικές προλήψεις άλλα καί αναζητήσεις τών Ιθαγενών.Αναδεικνύεται δέ ή ανάγκη μέσα άπό τήν εμπεριστατωμένη κατήχηση τών Όρθοδόξων Ιεραποστόλων νά διδαχθεί στους Μα-λαουϊανούς άλλά καί στους υπόλοιπους Αφρικανούς ή πνευματική διάσταση της ζωής καί τοΰ θανάτου άλλα καί ή αθανασία τής ψυχής καί ή μετάβαση άπό τά πρόσκαιρα καί εφήμερα στην αιωνιότητα τοΰ Παραδείσου.
2013 -- π. Έρμόλαος Ίατροΰ
περιοδ. " Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός" - Θεσ/κη