Ὁ Ἰούδας ἀπαγχονίστηκε, ὁ Ἄννας ἀποδοκιμάστηκε, ὁ Πιλᾶτος ἐξορίστηκε καὶ αὐτοκτόνησε· κ᾽ ἐκεῖνοι ποὺ φώναξαν «Τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ᾽ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν» (Ματθ. 27,25), ὕστερα ἀπὸ τριάντα χρόνια, τὸ 70 μ.Χ., πλήρωσαν ἀκριβὰ ἐκείνη τὴν κραυγή· οἱ Ρωμαϊκὲς λεγεῶνες πολιόρκησαν τὴν Ἰερουσαλήμ, τὴν κυρίευσαν καὶ ἡ ἱστορία διέσωσε δραματικὲς λεπτομέρειες τῆς τιμωρίας. (Έφαγαν μέχρι και τα παιδιά τους…).
Σκληρὸς ὁ στρατηγός Τίτος, συνέλαβε κατὰ χιλιάδες τοὺς Ἰουδαίους καὶ τὰ παιδιά τους καὶ ἄρχισε νὰ τοὺς σταυρώνῃ. Σταύρωνε μέχρι ποὺ ἐξαντλήθηκαν τὰ ξύλα! «Τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ᾽ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν»!
Αὐτὸ τὸν θρίαμβο τοῦ Ἐσταυρωμένου ἐπὶ τῶν ἐχθρῶν του εἶδε χίλια χρόνια πρὸ Χριστοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο καὶ μὲ τὸ στόμα τοῦ προφήτου Δαυΐδ εἶπε· «Ἀναστήτω ὁ Θεός, καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ, καὶ φυγέτωσαν ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ οἱ μισοῦντες αὐτόν»· ἂς σηκωθῇ ὁ Θεός, καὶ ἂς διασκορπισθοῦν οἱ ἐχθροί του, καὶ ἂς φύγουν ἀπὸ ἐμπρός του αὐτοὶ ποὺ τὸν μισοῦν (Ψαλμ. 67,2).
* * *
Ἀπὸ τότε, ἀγαπητοί μου, ἔχουν περάσει τόσοι αἰῶνες, καὶ οἱ ἐχθροὶ τοῦ Χριστοῦ, οἱ ἐχθροὶ τῆς Ἐκκλησίας, δὲν ἔλειψαν· ὑπάρχουν! Ὑπάρχει Ἄννας, Καϊάφας, Ἡρῴδης, Πιλᾶτος, Ἰούδας, ὑπάρχουν ὅλοι· οἱ ὁποῖοι ἄλλοι μὲν ἀμέσως ἄλλοι δὲ ἐμμέσως προσπαθοῦν νὰ κλονίσουν τὸ κῦρος τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας, τὴν ὁποίαν ὁ Χριστὸς ἀπέκτησε «τῷ τιμίῳ αὐτοῦ αἵματι» (καταβ. Ὑπαπ. ᾠδ. γ΄· βλ. Πράξ. 20,28· πρβλ. Ψαλμ. 73,2).
Εἶνε αὐτοὶ ποὺ δὲν θέλουν ν᾽ ἀκούσουν τὸ κήρυγμα τοῦ εὐαγγελίου· δὲν θέλουν νὰ ὑπάρχουν ἱερεῖς καὶ ἱεροὶ ναοί. Αὐτοί, ἂν ἦταν δυνατόν, θὰ ἐπέβαλλαν σιγὴ σὲ ὅλα τὰ στόματα τῶν ἐπισκόπων καὶ τῶν ἱεροκηρύκων· θὰ ἤθελαν νὰ μὴν ἀκούγεται τὸ ὄνομα Ἰησοῦς Χριστός. Εἶνε πολλοὶ διὰ μέσου τῶν αἰώνων· ἀναφέρω χαρακτηριστικὰ μόνο δύο παραδείγματα.
Στὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰῶνος ἕνας διαφωτιστής, ποὺ γιὰ τὴν σκληρὴ πολεμικὴ καὶ τὶς χυδαῖες ὕβρεις του ἐναντίον τοῦ Ναζωραίου χαρακτηρίστηκε ὡς πατριάρχης τῆς ἀθεΐας, «προφήτευε» ὅτι· ὕστερα ἀπὸ ἑκατὸ χρόνια τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ θὰ ἔχῃ σβήσει, δὲν θὰ ὑπάρχῃ Ἐκκλησία, δὲν θὰ ὑπάρχουν ἱερεῖς, δὲν θὰ χτυποῦν καμπάνες… Δὲν πέρασαν ὅμως τὰ ἑκατὸ χρόνια καὶ ὁ Ναζωραῖος τὸν «ἐκδικήθηκε». Ποιά ἡ «ἐκδίκησι»; Τὸ σπίτι τοῦ ἀθέου ἔγινε – τί νομίζετε· βιβλιοπωλεῖο τῆς ἁγίας Γραφῆς!
Ἡ Αγία Γραφὴ εἶνε τὸ πιὸ διαδεδομένο βιβλίο στὸν κόσμο. Ἡ γλῶσσα ποὺ γράφτηκε τὸ Εὐαγγέλιο –πρὸς τιμὴν ἀλλὰ καὶ πρὸς ἔλεγχό μας– δὲν εἶνε οὔτε τὰ γιαπωνέζικα, οὔτε τὰ κινέζικα, οὔτε τὰ ῥώσικα, οὔτε τὰ ἐγγλέζικα, οὔτε τὰ γερμανικά· εἶνε ἡ ἑλληνική· ἀπὸ αὐτὴν ἔχει μεταφραστῆ σὲ χίλιες διακόσες γλῶσσες καὶ διαλέκτους· «εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος» (Ψαλμ. 18,5) τῶν ἁγίων ἀποστόλων.
Τὸ ἄλλο παράδειγμα εἶνε νεώτερο. Σὲ κάποια χώρα ἀθέων τέτοια ἅγια ἡμέρα, σ᾽ ἕνα μεγάλο ἀμφιθέατρο τῆς πρωτευούσης ποὺ χωροῦσε χιλιάδες κόσμο, ἕνας ἄθεος ὑπουργὸς παιδείας ἀνέβηκε στὸ βῆμα καὶ ἐπὶ δύο ὧρες ὕβριζε τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Εἶπε, εἶπε…
Ποιός τολμοῦσε ν᾽ ἀντιμιλήσῃ; Κάποιος ὅμως τόλμησε. Τί ἦταν; ἐπιστήμονας, μορφωμένος; Ὄχι. Ἕνας ἁπλὸς χωρικός.
–Ἐπιτρέπεται; ζήτησε τὸ λόγο. Ἐκεῖνος ταράχτηκε.
–Ἐπιτρέπεται (ἀναγκάστηκε νὰ πῇ), ἀλλὰ ὑπὸ τὸν ὅρο νὰ μὴ μιλήσῃς πολύ (αὐτὸς βέβαια εἶχε μιλήσει τόσην ὥρα).
–Μόνο ἕνα λεπτό, σύντροφε.
–Πές, λέει, ἐπιτρέπεται. Ἀνεβαίνει ὁ χωρικὸς καὶ λέει στὸ ἀκροατήριο·
–Ἀδέρφια, «Χριστὸς Ανέστη»! Καὶ τότε ὅλη ἡ αἴθουσα ἀντήχησε ἀπὸ τὴν κραυγὴ θριάμβου
–«Ἀληθῶς Ανέστη»!
Σὰν τὴ σπίθα ποὺ διατηρεῖται κάτω ἀπὸ τὴ στάχτη καὶ ἀναφλέγεται, ἔτσι εἶνε καὶ ἡ πίστι στὴν Ἀνάστασι. Τὸ «Ἀναστήτω ὁ Θεός, καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ…» τὸ ἔγραψε πρὶν ἀπὸ τρεῖς χιλιάδες χρόνια ὁ προφήτης Δαυΐδ· μπορεῖτε νὰ τὸ βρῆτε στὸ Ψαλτήρι, στὴν ἀρχὴ τοῦ ἑξηκοστοῦ ἑβδόμου (67ου) ψαλμοῦ. Καὶ αὐτὸ λέει κ᾽ ἐπαναλαμβάνει ἀκορέστως τὸ Πάσχα ἡ ἁγία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία στὴ νυχτερινὴ τελετὴ τῆς Ἀναστάσεως, εὐθὺς μόλις ἀκουστῇ τὸ «Χριστὸς ἀνέστη…».
Ἀλλὰ γιὰ ἐμᾶς τὸ «Ἀναστήτω ὁ Θεός…» δὲν εἶνε μόνο ὁ παιὰν τῆς Ἐκκλησίας μας· εἶνε καὶ τὸ ἐμβατήριο τῆς πατρίδος μας. Ὑπενθυμίζω τὸν «θρῦλο» τῆς ἱστορίας μας.
Ὅταν ἦλθε ἡ 25η Μαρτίου 1821, στὴν Ἁγία Λαύρα τῆς Πελοποννήσου ἕνας ἔνδοξος ἱεράρχης, ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός, ἐτέλεσε τὴν θεία λειτουργία, κοινώνησαν οἱ ὁπλαρχηγοὶ καὶ οἱ ἄλλοι ἀγωνισταί, κοινώνησε ὁ λαὸς καὶ τὰ παιδιά. Καὶ μετά, ἀπὸ τὴν ὡραία πύλη, εὐλόγησε τὴν ἔναρξι τῆς ἐπαναστάσεως καὶ ὑψώνοντας τὸ λάβαρο ἔψαλε
«Ἀναστήτω ὁ Θεός, καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ, καὶ φυγέτωσαν ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ οἱ μισοῦντες αὐτόν». Οἱ ἐχθροὶ τῆς πίστεως ἦταν καὶ ἐχθροὶ τῆς πατρίδος.
Καὶ ὅλο τὸ ἐκκλησίασμα, μικροὶ – μεγάλοι, ἐβόησαν μετὰ κλαυθμοῦ δεόμενοι τοῦ Χριστοῦ, νὰ ἀναστήσῃ τὴν πατρίδα. Καὶ πράγματι τὸ ἔθνος μας ἀναστήθηκε ἐκ τάφου τεσσάρων αἰώνων δουλείας. Καὶ ἔζησε καὶ θαυματούργησε. Καὶ παρ᾽ ὅλες τὶς περιπέτειες καὶ τὶς θύελλες, συνεχίζει τὸν ἱστορικό του βίο. Διότι ἡ Ἑλλὰς δὲν εἶνε σάρκα, ὕλη, ἐδαφικὴ ἔκτασις· εἶνε πίστις, ἰδέα· καὶ οἱ ἰδέες δὲν πεθαίνουν, ἐκεῖνες μάλιστα ποὺ ἔχουν τὶς ῥίζες τους στὸ αἷμα τοῦ Θεανθρώπου.
* * *
«Ἀναστήτω ὁ Θεός, καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ…». Οἱ ἐχθροὶ τοῦ Θεοῦ ἡττῶνται. Τὸ εἶπε ὁ Δαυΐδ, τὸ εἶπε ἡ Ἐκκλησία μας, τὸ εἶπε ἡ φωνὴ τοῦ ἔθνους. Τὸ ἐπαναλαμβάνουμε κ᾽ ἐμεῖς πρὸς κάθε κατεύθυνσι.
Καὶ ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἐχθρούς. Ὁποιοδήποτε ὄνομα καὶ ἂν ἔχουν, ὁποιεσδήποτε θέσεις καὶ ἂν κατέχουν, ὁποιεσδήποτε μεθόδους καὶ ἂν μετέρχωνται γιὰ νὰ κλονίσουν τὸ κῦρος της, δὲν τοὺς φοβούμεθα.
Ἡ Ἐκκλησία εἶνε ἀήττητη. Εἴμεθα ἐπὶ τῆς πέτρας, πατοῦμε ἐπάνω στὸ βράχο. Εὐχόμεθα, ἀγωνιζόμεθα, ἀλλὰ δὲν παραδίδουμε τὰ ὅπλα. Λέμε στὸν καθένα ἀπὸ αὐτούς· «Σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν» (Πράξ. 26,15).
Ὅποιος πάει κόντρα μὲ τὸ Χριστό, θὰ γίνῃ στάχτη. Τοὺς εἰδοποιοῦμε·
Ἐχθροί, ματαίως κοπιάζετε! Ποῦ εἶνε ὁ Ἡρῴδης, ὁ Πιλᾶτος, ὁ Δέκιος, ὁ Βολταῖρος, οἱ ἄθεοι;… Μαχόμεθα, ἀγωνιζόμεθα μαζὶ μὲ τὸν Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν ἀναστάντα ἐκ τάφου, καὶ εἴμεθα βέβαιοι, ὅτι ἡ νίκη εἶνε δική του.
Ἕνα τοὺς συνιστοῦμε· νὰ μετανοήσουν καὶ νὰ ἐπιστρέψουν στὴν ἁγία μας Ἐκκλησία, ὥστε ὅλοι μαζί, ἄνθρωποι καὶ ἄγγελοι, ν᾽ ἀποτελέσουμε μία κιθάρα καὶ νὰ ψάλλουμε· «Ἀναστήτω ὁ Θεός, καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ, καὶ φυγέτωσαν ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ οἱ μισοῦντες αὐτόν»· ἀμήν.
«Χριστὸς ἀνέστη»!
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος