Ας δούμε όμως και το έργο του καθένα ξεχωριστά. Ο Μέγας Βασίλειος καταγόταν από αρχοντική οικογένεια του Πόντου. Γιός του ρήτορα Βασιλείου και της Εμέλειας, νέος ταλαντούχος με πολύπλευρη μόρφωση, απαρνήθηκε τα πλούτη και τη δικηγορία, και έγινε ένας απλός, μαχητικός Επίσκοπος στην Καισάρεια της Καππαδοκίας.
Πέρα από το πλούσιο συγγραφικό του έργο, 350 επιστολές και πραγματείες, ανέπτυξε και σπουδαίο κοινωνικό έργο.
Γνωστή υπήρξε η «Βασιλειάδα», ένα τεράστιο συγκρότημα φιλανθρωπικών Ιδρυμάτων, πρωτόγνωρο για την εποχή του με πτωχοκομείο, ορφανοτροφείο, γηροκομείο, λεπροκομείο, στην οποία διέθεσε την περιουσία που κληρονόμησε από τους γονείς του.
Ενδιαφέρουσες και οι παιδαγωγικές του αντιλήψεις. Το περιβάλλον, κατά το Μέγα Βασίλειο, ασκεί μεγάλη επίδραση στη μόρφωση του ανθρώπου, γι΄αυτό πρέπει να προσέχουμε τις συναναστροφές των παιδιών μας. Τονίζει, ότι το μάθημα που γίνεται βίαια, δεν παραμένει στη μνήμη του παιδιού, σε αντίθεση μ΄αυτό που γίνεται με ευχάριστο τρόπο.
Ο Γρηγόριος θεωρείται ο λογοτεχνικότερος από τους Πατέρες της Εκκλησίας. Για την ρητορική του ικανότητα και την πλούσια θεολογική του μόρφωση ονομάστηκε « Θεολόγος». Έγραψε γύρω στα 408 έργα. Σ΄αυτά θεωρεί την αγάπη υψηλότερη απ’ όλες τις αρετές. Πρώτη θέση στα ανθρώπινα αγαθά έχει η Παιδεία. Σκοπός του Σχολείου πρέπει να είναι η διάπλαση Χριστιανικής προσωπικότητας στο παιδί.
Ο Ιωάννης είχε μια υπέροχη ευγλωττία. Τα λόγια του στάζουν μέλι. Δίκαια ονομάστηκε «Χρυσόστομος». Γνώρισμα του Χριστιανισμού γι΄αυτόν είναι η αγάπη, η ειρήνη, και η αλληλοβοήθεια. Στο παιδαγωγικό του έργο «Περί κενοδοξίας και ανατροφής των παιδιών», υποστηρίζει ότι η αγωγή των παιδιών πρέπει ν’ αρχίζει πολύ νωρίς, όταν η ψυχή είναι τρυφερή.
Οι γονείς πρέπει να δείχνουν προσοχή, επιμονή, αλλά και υπομονή στην αγωγή των παιδιών. Πρέπει ακόμα να οπλίζουν τα παιδιά τους με αρετή και ευλάβεια, και να καταπολεμούν την αγνωμοσύνη πρός το Θεό. Σκοπός του ανθρώπου για το Χρυσόστομο είναι ο αγώνας για την ψυχική τελείωση.
Οι 3 Ιεράρχες, φώτισαν, δίδαξαν ,άνοιξαν νέους ορίζοντες και πρόσφεραν τη ζωή τους για τα Ελληνοχριστιανικά Ιδανικά.
Στην εποχή μας, όπου ο κόσμος φοβάται την πυρηνική απειλή και το κακό έχει αλλοτριώσει τον άνθρωπο και τις κοινωνίες, το έργο των 3 Ιεραρχών αποτελεί το καταφύγιο του σύγχρονου ανθρώπου. Η παιδεία τους παραμένει πάντα επίκαιρη και σύγχρονη.
Το έργο τους ήταν και είναι μια ακριβή κληρονομιά σε όλη τήν ανθρωπότητα...
( από μια γιορτή σε Εκπαιδευτικό ίδρυμα )