Ο ιερός Χρυσόστομος λέει• Θα ήθελα κ ἐγὼ να μην υπάρχη, γιατί είμαι αμαρτωλός και τη φοβούμαι• και όμως υπάρχει Κόλασις. Όσο βέβαιο είνε ότι υπάρχει νύχτα, τόσο βέβαιο είνε ότι υπάρχει Κόλασις, κρίσις, και ανταπόδοσις.
Που το στηρίζουμε όμως αυτό;
Μήπως είνε ένας μύθος με το οποίο εμείς οι κληρικοί αποκοιμίζουμε το λαό; Η αλήθεια της μελλούσης κρίσεως και ανταποδόσεως έχει ισχυρά στηρίγματα. Το ένα είνε, ότι το φωνάζει η δικαιοσύνη. Το άλλο, ότι το φωνάζει όλος ο κόσμος. Και το τρίτο και σπουδαιότερο είναι, ότι το βεβαιώνει ο λόγος του Θεού. Επιτρέψτε μου όμως όλα αυτά να τα αναλύσω…
* * *
Είπα, ότι το φωνάζει η δικαιοσύνη. Διότι η δικαιοσύνη είνε ατημα παγκόσμιο. «Δικαιοσύνην μάθετε, οι ενοικούντες επί της γης» (Ησ. 26,9), ψάλλει η Εκκλησία τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Αλλά που δικαιοσύνη;
Αν ρίξουμε ένα βλέμμα και στη δική μας κοινωνία αλλά και σε παγκόσμιο κλίμακα, στις διεθνείς σχέσεις των λαών, θα δούμε ότι δικαιοσύνη δεν υπάρχει. Δε βασιλεύει ο νόμος του Χριστού μας, το «Αγαπάτε αλλήλους» (Ιωάν. 13,34). Στις κοινωνίες μας, παρ ὅλα τα επιτεύγματά τους, βασιλεύει ο νόμος της ζούγκλας ότι «το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό».
Εγκλήματα γίνονται καθημερινώς σε όλες τις χώρες• εγκλήματα εκτελεσμένα με τέτοια εντέλεια, που κι ο ικανώτερος αστυνόμος να μη μπορή να τα εξιχνιάση. Ο ένοχος μένει ασύλληπτος, περιγελά και περιπαίζει τις αρχές. Οι δράσται περιφέρονται ασύλληπτοι, μερικές φορές τιμώνται κιόλας!
Υπάρχουν εγκλήματα ατιμώρητα. Άλλοι βλαστημούν τα ιερά και όσια, άλλοι στα δικαστήρια ορκίζονται στο Ευαγγέλιο, γυναίκες αφήνουν τους άντρες τους και συζούν με άλλους, άντρες αφήνουν τις γυναίκες τους και ζουν μετά παλλακίδων, άλλοι σκληροί κι απάνθρωποι ρουφούν το αίμα του φτωχού και κάνουν περιουσίες…, και όλοι αυτοί μένουν ατιμώρητοι. Ατιμώρητα τα εγκλήματα...
Η ανθρώπινη δικαιοσύνη αποδεικνύεται ανίσχυρη. Είνε, όπως έλεγε ένας αρχαίος φιλόσοφος, ένα αραχνόπανο που πιάνει μυγάκια, μα οι σφήγκες το σχίζουν και περνούν. Η ανθρώπινη δικαιοσύνη συλλαμβάνει τα μικρά και ασήμαντα• τα μεγάλα εγκλήματα μένουν ατιμώρητα.
Και τι θα γίνη λοιπόν; αυτοί θα μείνουν ατιμώρητοι αιωνίως; Όχι! διαμαρτύρεται η συνείδησις. Το ένστικτο του δικαίου, που ο Θεός φύτευσε μέσα μας, φωνάζει, ότι οπωσδήποτε θα έρθη μέρα που οι εγκληματίες των «τελείων» εγκλημάτων, οι παραβάτες των ηθικών διατάξεων, θα συλληφθούν στα δίχτυα της αδεκάστου δικαιοσύνης. Αν υπάρχη Θεός ―και υπάρχει Θεός―, θ ἀπονείμῃ το δίκαιο, θα τιμωρήση το έγκλημα και θ ἀμείψῃ την αρετή.
Αλλά ὅτι υπάρχει κρίσις και ανταπόδοσις το φωνάζουν οι άνθρωποι όλης της γης. Σ ὅλο τον πλανήτη μας παλαιότεροι και νεώτεροι, όλοι ―με ωρισμένες παραλλαγές― έχουν το διο ένστικτο, την δια ιδέα, την δια παράδοσι.
Ένα υπενθυμίζω• όταν το δικαστήριο των Αθηνών αδίκως κατεδίκασε εις θάνατον τον Σωκράτη, που αναγκάστηκε να πιή το κώνειο, τότε εκείνος είπε• Φεύγω και πηγαίνω σ ἕναν άλλο κόσμο• εκεί υπάρχουν δικασταί αμερόληπτοι, ο Αιακός, ο Μίνως, ο Ραδάμανθυς• αυτοί εκεί θα μου αποδώσουν δικαιοσύνη. Πιστεύω στη θεία δικαιοσύνη, όχι στην ανθρώπινη.
Ναι, υπάρχει κρίσις και ανταπόδοσις. Το απαιτεί το ασθημα του δικαίου, το φωνάζουν οι παραδόσεις όλων των λαών. Αλλά το μεγαλύτερο επιχείρημα είνε η μαρτυρία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Όλοι ψεύδονται, όλοι σφάλλουν, αλλά ο Χριστός δεν έσφαλε. Ο,τι είπε βγήκε αληθινό, ο,τι προφήτευσε όλα πραγματοποιήθηκαν. Προφήτευσε, ότι ο ναός του Σολομώντος, το καύχημα των Εβραίων, θα καταστραφή και δε θὰ μείνη «λίθος επί λίθον» (Ματθ. 24,2)• και όντως κατεστράφη.
Προφήτευσε, ότι οι δώδεκα ψαράδες θα γίνουν παγκόσμιοι διδάσκαλοι και το κήρυγμά τους θα φτάση σε όλη τη γη• και όντως σήμερα κοντεύει να γίνη γνωστό σχεδόν παντού. Προφήτευσε, ότι η Εκκλησία του θα πολεμηθή από όλες τις δυνάμεις του άδου μα δε θὰ νικηθή• και πράγματι οι τόσοι διωγμοί δεν την αφάνισαν.
Μέχρι σήμερα, ο,τι είπε βγήκε αληθινό• έτσι και ο λόγος του αυτός, ότι θα ρθῃ η ώρα που ο Θεός θα δικάση τον κόσμο, θα πραγματοποιηθή.
Πότε θα γίνη αυτό; ποιά μέρα; ποιά ώρα; ποιά στιγμή; Άγνωστον.
Όπως είνε άγνωστη η ώρα του σεισμού, έτσι και η ημέρα της κρίσεως. Σε μια ώρα που γλεντούν και οργιάζουν, που βλαστημούν το Θεό, που κλέβουν και ατιμάζουν, που ασχημονούν και κυλιούνται στο βόρβορο, τέτοια ώρα θα έρθη ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός για να μας κρίνη.
Πως θα γίνη η κρίσις; Η Γραφή με φοβερές εικόνες λέει τι θα προηγηθή. Ο ήλιος θα σκοτισθή, θα σβήση σαν κερί. Τα άστρα θα πέσουν σαν τα φύλλα του δέντρου στο σφοδρό άνεμο, τα βουνά θα λειώσουν σαν μολύβι, τα ποτάμια θα ξεραθούν. Και τότε θα φανή σημείον μέγα, ο τίμιος σταυρός. «Όψονται εις ον εξεκέντησαν», ακούμε τη Μεγάλη Παρασκευή (Ιωάν. 19,37)• ότι θα δουν, λέει, το σημείον του Εσταυρωμένου. Άγγελοι και αρχάγγελοι θα συνοδεύουν, και τότε θα παρουσιασθή ο Κριτής του κόσμου• όχι πλέον ως αδύναμο νήπιο, αλλά ως κυρίαρχος του σύμπαντος. «Οποία ώρα τότε», αδελφοί μου!
«Και συναχθήσεται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη» (Ματθ. 25,32). Άνθρωποι φτωχοί και άσημοι, αλλά και επίσημοι• βασιλείς, αυτοκράτορες και τύραννοι που σκόρπισαν τον τρόμο και το φόβο, αλλά και φτωχοί και απένταροι που δεν έχουν ψωμί να φάνε•
ρακένδυτοι και ζητιάνοι, αλλά και πλούσιοι που διασκεδάζουν με πολυτέλεια και χλιδή• αγράμματοι που δε μποροῦν να βάλουν την υπογραφή τους, αλλά και επιστήμονες, Πλάτωνες και Αριστοτέληδες και Αϊνστάιν• γυναίκες αλλά και άντρες• μικρά παιδιά, αλλά και ασπρομάλληδες γέροντες•
Ανατολή και Δύσι, Βορράς και Νότος, όλες οι γλώσσες και οι φυλές, από τον Αδάμ μέχρι τον τελευταίο θνητό, όλοι σαν θάλασσα με άπειρα κύματα, θα εμεθα ενώπιον του Κυρίου. Και ο Χριστός θα δικάση• και θα πη στους μεν «Δεύτε οι ευλογημένοι του πατρός μου…», στους δε «Πορεύεσθε απ ἐμοῦ οι κατηραμένοι εις το πυρ το αιώνιον…» (ε.α.).
Απίστευτα αυτά; Αλλά είνε πραγματικότης. Όσο βέβαιο είνε ότι αύριο ξημερώνει Δευτέρα, έτσι είνε βέβαιο κι ότι θα έρθη η ημέρα εκείνη. «Έστι δίκης οφθαλμός ος τα πανθ ὁρᾷ», έλεγαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας. Υπάρχει ένα μάτι που τα βλέπει όλα, ένα αυτί που τ ἀκούει όλα, κ ἕνα χέρι που τα γράφει όλα. Ναι, θα έρθη εκείνη η στιγμή.
* * *
Αδελφοί μου! Κι΄ ἐγὼ που τα λέω κι΄ ἐσεῖς που τ΄ ἀκοῦτε να προετοιμαστούμε για την ημέρα αυτή. Να έχουμε έτοιμη την απολογία μας ενώπιον του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, και ο Θεός δια πρεσβειών της υπεραγίας Θεοτόκου να μας ελεήση.
Κανείς μας να μην ακούση τον κεραυνό «Πορεύεσθε απ ἐμοῦ εις το πυρ το αιώνιον…», αλλά όλοι ν ἀκούσουμε τη χαρμόσυνη φωνή «Δεύτε οι ευλογημένοι του πατρός μου, κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν από καταβολής κόσμου»• αμήν.
† Επίσκοπος Αυγουστίνος