Είμαι βέβαιος ότι εκεί που βρίσκεται αγάλλεται και ευφραίνεται. Στρέφω τη μνήμη μου και τη σκέψη μου μ’ ευγνωμοσύνη τόσο σ’ αυτόν όσο και στον τότε Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Παρθένιο, ο οποίος μου ανακοίνωσε την απόφαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του παλαιφάτου Πατριαρχείου του Δευτερόθρονου Αλεξανδρείας.
Από τότε μέχρι σήμερα, ο Θεός ήταν πάντα κοντά μου, δίπλα μου και συνεχώς άνοιγε καινούριους δρόμους και ορίζοντες για να μπορέσω να εκπληρώσω στο ακέραιο αυτή τη σταυροαναστάσιμη αποστολή.
Τότε, λαϊκός ακόμα, ο Αείμνηστος Πατριάρχης Παρθένιος, μού ανέθεσε να εκπροσωπώ το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας σε διάφορα εκκλησιαστικά και ιστορικά συνέδρια, ιδιαίτερα στην τότε γνωστή Σοβιετική Ένωση.
Τότε, συνάντησα εκεί και τον νεαρό Έξαρχο του Πατριαρχείου μας, τον σημερινό Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρο τον Β΄ και από τότε μέχρι σήμερα διατηρείται μια εξαιρετική και ειλικρινής φιλία και αγάπη σ’ όλα τα επίπεδα.
Και στη συνέχεια, ως Επίσκοπος Κυρήνης, Μητροπολίτης Καμερούν και Ζιμπάμπουε, η επαφή και η φιλία μας συνεχίστηκε, αφού πια κι εγώ ως Επίσκοπος Ριρούτας, Ζιμπάμπουε και Κένυας, έπρεπε να υπηρετήσω την Εκκλησία του Χριστού μας με πίστη και αφοσίωση, αφού η αγάπη του Θεού μας και Κυρίου μας μάς πρόσφερε απέραντες δωρεές μέσα στην αγκαλιά της Εκκλησίας.
Αυτές τις μέρες της επετείου της χειροτονίας μου σε Επίσκοπο θέλησα να πορευθώ για μια ακόμη φορά στα ενδότερα της Αφρικανικής Ηπείρου, αφού τώρα οι ιεροσπουδαστές μας έχουν φύγει, μετά την τελετή αποφοίτησής τους τον περασμένο μήνα.
Οι περιοδείες κυριολεκτικά στο άγνωστο έχουν πάντα εκπλήξεις. Αυτή τη φορά έτυχε να έχουμε κάθε είδους ακολουθίες και συναντήσεις στα μέρη που επισκεπτόμουν: βαπτίσεις, γάμους, κηδείες, επισκέψεις σε ασθενείς στα σπίτια τους, συναντήσεις με ιερείς και τις πρεσβυτέρες τους, καταθέσεις θεμέλιων λίθων, επισκέψεις σε σχολεία – δημοτικά και γυμνάσια.
Βέβαια οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν και τόσο ευνοϊκές λόγω του κρύου και των καταρρακτωδών βροχών. Είμαστε φυσικά μαθημένοι σ’ αυτά. Είναι μέρος της αποστολής μας.
Έτσι, τέλεσα τη θεία λειτουργία την ημέρα της επετείου μου, μέσα σε μια λασποκαλύβη και πιστεύω ότι ήταν η πιο κατανυκτική και καταλυτική λειτουργία με πολλά εσωτερικά μηνύματα.
Γεύμα: δύο φέτες ψωμί. Τίποτε άλλο...
Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν. Στο κήρυγμά μου αναφέρθηκα στην πορεία της τεσσαρακονταετούς διακονίας μου στον χώρο της Αφρικής και ευχαρίστησα, πρωτίστως, τον Ελεήμονα Θεό που όλα αυτά τα χρόνια με ανέχτηκε και μου έδωσε αυτή την ευκαιρία και με προσγείωσε ψυχικά και σωματικά.
Και ποιο ήταν το μυστικό όλης αυτής της σταυροαναστάσιμης πορείας; Έδωσε το έναυσμα της άπειρης αγάπης Του, της μακροθυμίας, της αυταπάρνησης, της θυσίας, της ταπεινοφροσύνης, της καταλλαγής.
Ο Θεός, το μοναδικό στήριγμα και η ελπίδα του κόσμου, μας έδωσε το μεγαλύτερο μάθημα: ούτε οι δόξες ούτε οι τιμές ούτε τα αξιώματα ούτε οι φανταχτές μας εμφανίσεις θα μας σώσουν ούτε η ύλη ούτε τα πλούτη, αφού Εκείνος, ο μοναδικός Βασιλεύς και Κυρίαρχος της γης και του ουρανού «εκένωσεν αυτόν μορφήν δούλου λαβών» για να αναδείξει εμάς τους ανάξιους και αχάριστους, παιδιά της δικής Του Βασιλείας.
Σύνθημά Του σε μας ήταν να δαπανήσουμε τους εαυτούς μας για τον πλησίον μας, για τον αδικημένο και στερημένο συνάνθρωπό μας, σε τέτοιο βαθμό, ώστε να θυσιάσουμε και την ίδια τη ζωή μας ακόμη για τον διπλανό μας, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
Σήμερα, δίνω στη δημοσιότητα μια συγκλονιστική μαρτυρία ενός από τους ιεροσπουδαστές μαθητές μου: «Οι πιο πολλοί από μας ίσως να μην εισέλθουν στη Βασιλεία των Ουρανών του Θεού για τα πολλά μας αμαρτήματα. Αν εγώ τελικά πάω εκεί θα είναι από τις δικές σας εμπνεύσεις. Αν όχι, τότε άλλοι θα πάνε εκεί που τους ενέπνευσα ακριβώς εγώ από τις διδασκαλίες σας, την αγάπη και την ταπείνωσή σας. Εμπνεύστηκα ξανά μέσα από το μήνυμά σας και αισθάνομαι πιο κοντά στον Θεό, που με αγαπήσατε. Σας παρακαλώ, συνεχίστε να προσεύχεσθε για μένα για να μπορέσω κι εγώ ν’ αγαπήσω άλλους».
Διαβάζοντας, κανείς, τα πιο πάνω λόγια, ίσως σκεφθείς ότι τα έγραψε κάποιος ασκητής, άγιος ή ακαδημαϊκός καθηγητής. Στην πραγματικότητα τα λόγια αυτά που τα έστειλε προ καιρού ένας από τους αποφοιτήσαντες ιεροσπουδαστές της Πατριαρχικής μας Σχολής.
Πολλές φορές κρίνουμε τους ανθρώπους από την εξωτερική τους εμφάνισε με μια άστοχη επιπολαιότητα και η απόφασή μας αυτή είναι αμετάκλητη. Νομίζουμε ότι κατακτήσαμε τον κόσμο!
Βλέπουμε τους ανθρώπους με τον μικροσκοπικό φακό της στερημένης αγάπης και νοημοσύνης μας και πιστεύουμε είτε από το αξίωμά μας είτε από τα πλούτη μας ότι είμαστε άριστοι επικριτές.
Το μήνυμα, αν το αναλύσουμε προσεκτικά και με βαθιά κριτήρια, θα καταλήξουμε ότι όντως η Αφρική τελικά παράγει ή καλύτερα κατασκευάζει Αγίου μέσα από τα θεϊκά και τα φρικτά πάθη που διέρχεται ο κάθε άνθρωπος που κατοικεί στην Ήπειρο αυτή.
Λέγει, βέβαια, κανείς, αγιότητα και φαίνεται κάτι το υπερφυσικό, το ακατόρθωτο, εκείνο που δεν μπορεί να το χωρέσει ο ανθρώπινος νους.
Ο νέος αυτός έφθασε από μια άκρη της γης, έτσι όπως τον έφεραν οι γονείς του στον κόσμο τον δικό τους.
Έζησε μια ζωή δύσκολη όχι μόνο στις άθλιες συνθήκες του περιβάλλοντος αλλά και στην πνευματική κατάπτωση, γιατί δεν υπήρχε η έννοια της ψυχής – επικοινωνίας με τα ουράνια.
Όμως από τη φύση του ο άνθρωπος έλκεται από εκεί που ανήκει και υπάρχει. Η ψυχή του ανθρώπου ζει σε συνεχή αναζήτηση.
Πάσχει εσωτερικά, ψάχνοντας να βρει το τέλειο και την απάντηση από πού έρχεται και πού καταλήγει.
Μέσα στην ψυχή του νέου αυτού υπήρχε και κινούνταν ο ίδιος ο Θεός. Αυτή η άμεση επικοινωνία ήταν δεδομένη, αφού η ψυχή δεν ικανοποιούσε το είναι και την ύπαρξή της, έτσι όπως ήταν αποκομμένη από τη θεία ενέργεια.
Ο πόθος υπήρχε, όμως τα πάθη ήταν δυνατότερα και τραβούσαν με τα γλυκά λόγια του σατανά. Η σκηνή της ζωής του ήταν μαύρη και σκοτεινή – συννεφιασμένος ουρανός. Τι θα κάνει; Τι θα γίνει;
Με αυτά τα δεδομένα παρασύρθηκε και στο τέλος βρήκε τον δρόμου του, το καταφύγιο της ψυχής του. Εδώ, στην Πατριαρχική Σχολή για πρώτη φορά εξομολογήθηκε και δέχθηκε πλούσια πνευματικά εφόδια για τη μετέπειτα ζωή του.
Στο κείμενο φαίνεται άμεσα η απαξίωση που τον χαρακτηρίζει για την προηγούμενη ζωή του.
Επειδή όμως γνώρισε την οδό του Κυρίου, μέσω των μυστηρίων της Εκκλησίας μας, αισθάνεται αυτή τη ριζική και ανεπανάληπτη αλλαγή μέσα του. Ήταν μια εντελώς νέα αλλαγή πλεύσης και προσανατολισμού ύπαρξής του.
Μέσα στην περίεργη αυτή αλλαγή της πορείας του φαίνεται ξάστερα ότι το χέρι του Δημιουργού είχε την προτεραιότητα και το προβάδισμα. Εκείνος ήταν που οδήγησε τα βήματά του και όταν Τον γνώρισε από κοντά, Του εκμυστηρεύτηκε και Του τον εαυτό του.
Τώρα δεν φοβάται και δεν αμφιβάλλει. Από την ύλη βρέθηκε ξανά στο πνεύμα. Ο υλικός κόσμος δεν του πρόσφερε καμιά ουσιαστική βοήθεια ενώ ο πνευματικός τον κένωσε, τον έκανε νέο άνθρωπο, νεόφυτο, φωτισμένο και εξαγιασμένο.
Πώς να μη σκέφτεται τώρα έτσι και να μην μπορεί να ξεχωρίζει ποιος είναι ο δρόμος του φωτός και της αλήθειας και ποιος του σκότους και της αμάθειας;
Ασφαλώς, μέσα του τώρα πρώτιστο μέλημα είναι η σωτηρία της ψυχής του και η απάντηση της Βασιλείας του Θεού, η οποία πράγματι βρίσκεται «εντός υμών» (Λουκ. 17,21), αφού προηγουμένως νικήσαμε τον σατανά και γευόμαστε τώρα τα επουράνια.
Δεν χάνει τώρα τον καιρό του εδώ και εκεί, αλλά σηματοδοτεί την κάθε του κίνηση για εκείνα τα διδάγματα και τις εμπειρίες της άλλης ζωής, μιας ζωής δοσμένης στον Χριστό και στο θέλημά Του.
Να τολμήσω να πω εκείνο το οποίο σκέφτομαι τώρα, όταν βλέπω τα αποτελέσματα μιας ολόκληρης ζωής, άσκησης πνευματικής προσφοράς και καρποφόρου διακονίας.
Αυτό θα το κρίνει ο ίδιος ο Θεός. Εμείς δεν έχουμε τη δύναμη να εισδύσουμε στα ενδότερα του καταπετάσματος. Είμαστε κατά χάριν όργανα μόνον και αγωνιζόμαστε νύχτα – μέρα να φέρουμε και άλλες ψυχές στον δρόμο του Θεού.
Αυτός, λοιπόν, ο νέος γεύτηκε πρώτα τα πικρά ποτήρια της απάτης, της ψευτιάς και του σκότους.
Τώρα επαναλαμβάνει κάθε μέρα την προσευχή του που βγαίνει από τα βάθη της καρδιάς του: παρακαλεί τον Θεό να τον ελεήσει και να του προσφέρει τα απαραίτητα, τα οποία θα τον βοηθήσουν να οδηγήσει τον εαυτό του και άλλους μαζί στη σωτηρία και τη θέωση.
Μέσα από την κατάσταση που πέρασε ομολογεί εκείνο το οποίο τον ένωσε με τον Θεό παρά με τον κόσμο που οπωσδήποτε θα κατέστρεφε τη ζωή του.
Διαβάζοντας κανείς τις σκέψεις αυτές ενός από τους ιεροσπουδαστές μαθητές μου της Πατριαρχικής μας Σχολής, ο γράφων δηλαδή, ως άνθρωπος θα δακρύσει πρώτα και ύστερα θα σκεφθεί πιο βαθιά και θα διερωτηθεί: «Άραγε αξίζω; Είμαι τόσο ικανός μπορώ να επηρεάζω τόσο πολύ τις νεανικές αθώες ψυχές των Αφρικανών που πέρασαν από τη Σχολή μας και που σχεδόν καθημερινά άκουαν τα μαθήματά μου στην τάξη και το βράδυ στην τραπεζαρία».
Συζητούσαμε πάνω σε σύγχρονα και άλλα θέματα που μας απασχολούν στην εκπλήρωση της αποστολής μας που δεν είναι άλλη παρά να δώσουμε αγάπη και στοργή, συμπάθεια και κατανόηση στον συνάνθρωπό μας. Δεν είναι εύκολο πράγμα να δώσει κανείς ολόψυχα στον διπλανό του λίγη αγάπη!
Αυτή όμως είναι η αληθινή αγάπη γιατί ανοίγει την καρδιά μας στον ίδιο τον Θεό και Δημιουργό μας.
Οπωσδήποτε στερούνται αυτή την αγάπη οι νέοι μας αφού σε άλλες περιγραφές μας δώσαμε παραδείγματα από την πορεία των νέων κάτω από τις συνθήκες που έρχονται στον κόσμο αυτό και πώς βαδίζουν στη συνέχεια και αγωνίζονται να επιβιώσουν.
Οι εξομολογήσεις αυτές αποτελούν μια μαρτυρία, στην οποία ζητούν κατανόηση και λίγη αγάπη.
Εδώ αξίζει να παραπέμψουμε στον πατερικό λόγο: «αν ήταν δυνατόν να σκίσω την καρδιά μου και να σας την δείξω, θα βλέπατε ότι όλοι σας χωρείτε μέσα σ’ αυτή με μεγάλη άνεση – και γυναίκες και παιδιά και άνδρες – γιατί τέτοια είναι η δύναμη της αγάπης ώστε να κάνει την ψυχή ευρυχωρότερη από τον ουρανό».
Αυτό το νιώθουμε καθημερινά και στην προκειμένη περίπτωση η ομολογία του ιεροσπουδαστή μας επειδή είναι κάτι που έχει άμεση ανάγκη η ανθρώπινη ψυχή αφού «η αγάπη του Θεού εκκέχυται εν ταις καρδίαις ημών διά Πνεύματος Αγίου του δοθέντος ημίν» (Ρωμ. 5/5).
Θα συνεχίζω και θα επιμείνω, επειδή είναι κάτι που μας απασχολεί εδώ στον χώρο της ιεραποστολής.
Οι νέοι, ιδιαίτερα, στερούνται βασικά μιας ανυπόκριτης αγάπης, συμπάθειας, κατανόησης και αποδοχής.
Λόγος: η στέρηση της πατρικής και μητρικής αγάπης και στοργής που σ’ όλη την πορεία της ζωής τους τους ακολουθεί και τους βασανίζει.
Γι’ αυτό σε μας που μας έταξε ο Θεός να Τον υπηρετήσουμε σ’ αυτό τον χώρο της Αφρικής, τον τόσο ταλαιπωρημένο και βασανισμένο, έχουμε μια επιπρόσθετη ευθύνη και υποχρέωση ν’ αφήσουμε την αγάπη αυτή του Θεού να κυριαρχήσει και να βασιλεύσει στις καρδιές και στη ζωή, ειδικά, των ταλαιπωρημένων νέων μας.