--«Σ’ αυτούς τους καιρούς η αγάπη στο Θεό σε πολλές ψυχές θα ψυγεί ( θα παγώσει ) και µεγάλη θλίψη θα πέσει στον κόσµο. Το ένα έθνος θα αποστρέφεται το άλλο. Λαοί θα µετακινούνται από τα µέρη τους ( σημ. Αυτά πού βλέπουμε με τους μετανάστες σήμερα… ).

Οι κυβερνήτες θα είναι µπερδεµένοι. Ο κλήρος θα βαδίσει προς την αναρχία, και οι µοναχοί θα κλίνουν περισσότερο προς την αµέλεια. Οι ηγέτες της Εκκλησίας θα θεωρούν ανώφελο ότι προέτρεπε σε ψυχική σωτηρία, τόσο για τον εαυτό τους, όσο και για τις ψυχές των ποιµνίων τους, και θα αποβάλλουν κάθε τέτοιο ενδιαφέρον. Όλοι θα δείχνουν προθυµία και δραστηριότητα για όλα τα θέµατα που θα αφορούν το τραπέζι του φαγητού τους και τις ορέξεις τους. Θα είναι νωθροί στις προσευχές τους, και επιπόλαιοι στις κρίσεις τους.

Όσο για τους βίους και τις διδασκαλίες των Αγίων Πατέρων, δεν θα έχουν κανένα ενδιαφέρον να τους µιµηθούν, ούτε ακόµη και να τους ακούσουν. Αλλά µάλλον θα µεµψιµοιρούν και θα λέγουν: «Αν είχαµε ζήσει στους δικούς τους καιρούς, τότε θα’ χαµε κι΄εμείς συµπεριφερθεί σαν κι’ αυτούς».

Και οι επίσκοποι θα υποχωρούν στους ισχυρούς του κόσµου, δίνοντας απαντήσεις σε διάφορα θέµατα, µόνο αφού πάρουν δώρα από παντού, και αφού συµβουλευθούν την κοσµική λογική των µορφωµένων. Τα δίκαια του πτωχού δεν θα υπερασπίζονται, θα καταπιέζουν τις χήρες και θα ταλαιπωρούν τα ορφανά. Η διαφθορά θα διαπερνά αυτούς τους ανθρώπους.

Οι περισσότεροι δεν θα πιστεύουν στο Θεό, θα µισούν ο ένας τον άλλο, και θα κατατρώγωνται µεταξύ τους σαν τα θηρία. Ο ένας θα κλέβει τον άλλο, θα µεθούν, και θα βαδίζουν σαν τυφλοί».

Ο µαθητής ξανά ρώτησε:

--«Και τι µπορούµε να κάνουµε σε µια τέτοια κατάσταση»;

Και ο γέροντας Παµβώ απάντησε:

--«Παιδί µου, σ’ αυτούς τους τότε καιρούς όποιος σώσει την ψυχή του, και προτρέψει και άλλους να σωθούν, θα ονοµασθεί Μέγας στο βασίλειο του Ουρανού».

 

Από το «Μέγα Γεροντικό», τόμος Α΄ κεφ. Α' 84